11 kwietnia 2025 roku w Jeleniej Górze, w pobliżu Komendy Miejskiej Policji, doszło do interwencji funkcjonariusza – komisarza Rafała Guli, zastępcy komendanta Komisariatu Policji w Kowarach – wobec nagrywającego przestrzeń publiczną autora kanału „Audyt Obywatelski”.
Zdarzenie, zarejestrowane i opublikowane w internecie, wywołało szeroką dyskusję na temat granic interwencji policji, legalności działań funkcjonariusza oraz szacunku dla praw obywatelskich.
Materiał wzbudza kontrowersje, a jego analiza rodzi pytania o zasadność podjętej interwencji i sposób jej przeprowadzenia.
Tło Zdarzenia: Legalne Nagrywanie a Reakcja Policji
Twórca „Audytu Obywatelskiego” realizował materiał w pobliżu Komendy Miejskiej Policji w Jeleniej Górze, dokumentując działania funkcjonariuszy w przestrzeni publicznej. Nagrywanie obiektów użyteczności publicznej, takich jak komisariaty policji, jest w Polsce legalne, o ile nie narusza przepisów dotyczących ochrony danych osobowych lub bezpieczeństwa. Zgodnie z orzecznictwem sądów, w tym wyrokami w podobnych sprawach, samo nagrywanie nie stanowi podstawy do legitymowania, chyba że istnieją konkretne przesłanki wskazujące na zagrożenie porządku publicznego lub bezpieczeństwa (np. art. 54 Kodeksu wykroczeń).
Mimo to komisarz Rafał Gula podjął interwencję, żądając od nagrywającego okazania dokumentów tożsamości, powołując się na art. 65 Kodeksu wykroczeń. Jak się okazuje, jego działania budzą poważne wątpliwości prawne i etyczne.
Nieprawidłowe Powołanie się na Prawo
Rafał Gula, przedstawiając się początkowo jako komendant (co później sprostował, wskazując, że jest zastępcą komendanta), twierdził, że ma prawo legitymować nagrywającego na podstawie art. 65 Kodeksu wykroczeń. Jest to jednak błędna interpretacja prawa. Art. 65 KW nie upoważnia funkcjonariusza do legitymowania kogokolwiek, a jedynie określa sankcje za nieudzielenie informacji w sytuacji, gdy istnieje obowiązek wynikający z innych przepisów. Podstawą do legitymowania może być np. art. 15 ust. 1 pkt 1 Ustawy o Policji, który wymaga jednak uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia. W opisywanym przypadku brakowało jakichkolwiek przesłanek wskazujących na naruszenie prawa przez nagrywającego, co czyni interwencję Guli bezprawną.
Co więcej, Gula sugerował, że nagrywanie komisariatu może być związane z „zagrożeniem terrorystycznym”, nie podając żadnych konkretnych dowodów na takie ryzyko. Tego rodzaju ogólnikowe stwierdzenia, bez uzasadnienia, naruszają zasadę proporcjonalności działań policji i mogą być uznane za próbę zastraszenia obywatela.
Wykroczenia Drogowe i Nieprofesjonalne Zachowanie
Twórca „Audytu Obywatelskiego” zarzuca komisarzowi Guli szereg naruszeń przepisów ruchu drogowego podczas interwencji, w tym:
-
Przekroczenie podwójnej linii ciągłej,
-
Jazdę pod prąd,
-
Niewłączenie kierunkowskazu,
-
Niezastosowanie się do znaków poziomych,
-
Parkowanie w miejscu niewyznaczonym, utrudniające ruch innym pojazdom,
-
Pozostawienie włączonego silnika w zaparkowanym pojeździe.
Jeśli te zarzuty znajdują potwierdzenie w nagraniu, świadczą one o lekceważącym stosunku funkcjonariusza do przepisów, które sam powinien egzekwować. Szczególnie niepokojące jest to, że Pan Gula, jako zastępca komendanta, powinien dawać przykład wzorowego zachowania, a nie działać w sposób sprzeczny z prawem.
Ponadto Pan Gula opuścił pojazd bez czapki służbowej, co, choć może wydawać się drobiazgiem, jest naruszeniem regulaminu umundurowania policji (Rozporządzenie MSWiA w sprawie umundurowania policjantów). W połączeniu z innymi uchybieniami, ten fakt dodatkowo podważa profesjonalizm funkcjonariusza.
Arogancja i Presja na Innych Funkcjonariuszy
W trakcie interwencji Pan Gula miał wywierać presję na innych policjantów, zakazując nagrywającemu zwracania się do nich, co jest niezgodne z zasadą transparentności działań policji. Jak wskazuje Twórca „Audytu Obywatelskiego”, takie zachowanie przypomina praktyki znane z systemów totalitarnych, gdzie funkcjonariusze nadużywają władzy, by zastraszyć obywateli. Pan Gula miał również sugerować, że nagrywający „coś ma na sumieniu”, mimo braku dowodów na jakiekolwiek przewinienie, co jest niedopuszczalną formą insynuacji.
Nagrywający podkreśla, że Pan Gula wielokrotnie zarzucał mu używanie wulgarnych słów, choć sądy w podobnych sprawach orzekły, że wyrażenia takie jak „pieprzyć głupoty” nie są wulgarne w świetle prawa. Takie działania Komisarza Guli mogą być interpretowane jako próba eskalacji konfliktu i szukania pretekstu do nałożenia sankcji.
Brak przygotowania i przekroczenie standardów służby
Opisana interwencja może wskazywać na szerszy problem braku odpowiedniego przygotowania funkcjonariuszy do przestrzegania prawa i szanowania praw obywatelskich.
Kluczowe uchybienia policji w tym przypadku to:
-
Błędna interpretacja przepisów: Powoływanie się na art. 65 KW jako podstawę legitymowania świadczy o niezrozumieniu prawa przez zastępcę komendanta.
-
Nadużycie władzy: Legitymowanie bez uzasadnionej przyczyny narusza art. 15 Ustawy o Policji oraz konstytucyjne prawo do prywatności (art. 47 Konstytucji RP).
-
Nieprofesjonalne zachowanie: Naruszenia przepisów drogowych, brak umundurowania zgodnego z regulaminem i arogancka postawa podważają autorytet policji.
-
Próby zastraszenia: Sugestie o „zagrożeniu terrorystycznym” i insynuacje wobec nagrywającego są nieakceptowalne w demokratycznym państwie prawa.
Nieprawidłowości w zachowaniu funkcjonariusza
-
Bezzasadne legitymowanie
-
Policjant powoływał się na art. 65 Kodeksu wykroczeń, który nie uprawnia do legitymowania, a jedynie określa sankcje za odmowę podania danych gdy istnieje do tego podstawa prawna (np. art. 15 ustawy o policji).
-
Brak uzasadnienia: Nie wskazał konkretnego podejrzenia popełnienia wykroczenia lub przestępcia, co jest wymogiem (wyrok WSA w Warszawie, sygn. II SA/Wa 2610/22).
-
-
Naruszenie zasad identyfikacji
-
Początkowo nie podał pełnych danych służbowych (tylko nazwisko), co łamie art. 5 ust. 3 ustawy o policji.
-
Brak umundurowania (czapki) i pozostawienie włączonego silnika w pojeździe (art. 61 Prawa o ruchu drogowym) – sam stał się przykładem łamania przepisów.
-
-
Manipulacja i zastraszanie
-
Sugerowanie, że nagrywanie komendy jest „nietypowe” w kontekście „zagrożenia terrorystycznego” – brak racjonalnych podstaw (nagrywanie przestrzeni publicznej jest legalne, wyrok TK z 2014 r., sygn. K 23/11).
-
Fałszywe oskarżenia o używanie wulgaryzmów (nagranie tego nie potwierdza).
-
Reakcje i Możliwe Konsekwencje
Twórca „Audytu Obywatelskiego” zapowiedział podjęcie działań mających na celu pociągnięcie komisarza Guli do odpowiedzialności, w tym złożenie zawiadomienia do odpowiednich instytucji. Zgodnie z art. 231 Kodeksu karnego, funkcjonariusz publiczny, który przekracza swoje uprawnienia lub niedopełnia obowiązków, działając na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Ponadto obywatele mają prawo zgłaszać skargi na działania policji do Rzecznika Praw Obywatelskich lub przełożonych funkcjonariusza.
Incydent ten, udokumentowany przez „Audyt Obywatelski”, wywołał dyskusję na platformie X, gdzie użytkownicy wyrażają oburzenie zachowaniem Guli, wskazując na potrzebę reformy w podejściu policji do interakcji z obywatelami.
Podsumowanie
Interwencja zastępcy komendanta Rafała Guli w Jeleniej Górze to przykład nadużycia władzy i niekompetencji, które podważają zaufanie do policji. Błędne powoływanie się na przepisy, naruszenia zasad ruchu drogowego, arogancja i próby zastraszenia obywatela nagrywającego legalnie w przestrzeni publicznej nie mogą pozostać bez odpowiedzi.
Twórca „Audytu Obywatelskiego” rzuca światło na nieetyczne działania policji, przypominając, że funkcjonariusze są zobowiązani działać w granicach prawa i z poszanowaniem praw obywatelskich. Czas, by policja w Kowarach i Jeleniej Górze wyciągnęła wnioski z tego incydentu, a odpowiednie organy zbadały postępowanie komisarza Guli.
Materiał wideo: Audyt Obywatelski
W trosce o rzetelność przekazu i możliwość zapoznania się z pełnym kontekstem omawianych spraw, poniżej udostępniamy materiał wideo pochodzący z kanału Audyt Obywatelski. Film został zamieszczony na platformie YouTube i stanowi integralne źródło informacji w poruszanym temacie.
Zachęcamy do obejrzenia materiału w całości – zawiera on komentarz, analizę oraz dokumentację, które mogą rzucić dodatkowe światło na przedstawiane zagadnienia.
Źródło: Audyt Obywatelski
(Udostępniony zgodnie z warunkami licencji platformy YouTube)
Nota redakcyjna:
Artykuł ma charakter publicystyczny i opiera się na ogólnodostępnych materiałach wideo, relacjach świadków oraz obowiązujących przepisach prawa. Zawarte w tekście opinie i interpretacje mają charakter poglądowy i służą analizie zachowań funkcjonariuszy publicznych w kontekście norm prawnych i etycznych.
Redakcja dokłada należytej staranności w prezentowaniu faktów, nie przesądza o winie żadnej ze stron oraz zastrzega, że wszelkie ostateczne rozstrzygnięcia należą do kompetencji właściwych organów.
Redakcja pozostaje otwarta na publikację ewentualnego stanowiska Komendy Miejskiej Policji w Jeleniej Górze lub Komendy Wojewódzkiej Policji.